Para falar de neofalantes e redes sociais, poucos mellores que Fernando Ramallo, membro do xurado de Youtubeiras 2021 e profesor titular da UVigo que dende hai máis dunha década estuda o fenómeno. “Hai varias clases de neofalantes”, explica. Resumidamente, están as persoas que falan galego en todos os eidos da vida; as que o usan no día a día pero manteñen as redes en castelán –non vaia ser que me entre C. Tangana no perfil e non me entenda— e, finalmente, as persoas neofalantes dixitais: en galego nas redes e en castelán fóra delas. C. Tangana, por certo, é de pai vigués, así que entender seguro que entende.
En calquera caso, a historia está en que as redes axudan. Pero como? Pois de dúas formas. Por un lado, Youtube, TikTok e tamén Twitter —se ben algo menos— poden servir como efecto chamada para cambiar de idioma. E, unha vez pegado o cambio, hai tamén a posibilidade de que sirvan a modo de laboratorio no que dar os primeiros pasos antes de apostalo todo.
Este foi o caso de Santiago Martínez (24 anos), que –atención ao paradoxo— mudou ao galego nunha estadía en Madrid hai xa un lustro. Un tempo atrás, aínda en Galicia, tentara dar o cambio tras pasar polas aulas dunha desas profesoras que inspiran. “Pero o ambiente no que estaba entón era castelanfalante. Penso que estrañou... non se me invitou a facelo. A seguinte vez foi máis doado”, explica.
Houbo que facer 500 quilómetros de infinda estepa para que Santiago –outro Adrián Solovio— volvera a se atopar co galego. E, como en Madrid non tiña ninguén con quen practicar, botou man das redes para dar o paso. Isto permitiulle estar “afastado de xente que podería non entendelo, como pasou a primeira vez. Pode que sexa máis resiliente fronte ás opinións do resto nas redes”, engade.
Ao pouco tempo, o cambio asumido estendeuse ás primeiras conversas con amigos e, antes de darse de conta sequera, estaba feito. A historia de Santiago é un exemplo perfecto do poder das redes para lanzarse a unha nova lingua. Pero non todas valen. O profesor Ramallo destaca, neste aspecto, a necesidade de contar cunha veciñanza dixital receptiva e amable: “O que a persoa neofalante potencial precisa é que nada máis entrar non lle caian xa catro avisos de «que mal falas», porque nese caso volve para atrás. Na escola, nas interaccións persoais hai máis vixilancia. Mentres que nas redes é máis «este escribe así... para diante!»”.
Desaconséllase entón o mal humor e a crítica "a saco". Por iso tamén certas redes sociais danlles máis a benvida ás persoas neofalantes que outras. TikTok e, sobre todo, Youtube, veñen construíndo nos últimos anos unha comunidade rica, diversa e cun mood positivo que se pega e comparte. Iván Iglesias, neeumatiko, olaxonmario, Cousxs, Cousas RarismASMR, os Non Vale Furar... non collerían todas as persoas creadoras aquí. En moitas das súas canles son habituais tamén reflexións sobre a lingua que poden remover algunha que outra conciencia diglósica.